بررسی نقش جهت گیری اجتماعی و خود کنترلی بر فعل اخلاقی با توجه به نقش میانجی نوع دوستی و معنویت در دانشجویان دانشگاه تبریز

هدف کلی: تعیین نقش جهت گیری اجتماعی و خود کنترلی در رفتار اخلاقی با توجه به نقش میانجی تجربه ی معنوی و نوع دوستی اهداف جزئی: 1) تعیین نقش جهت گیری اجتماعی، خودکنترلی، معنویت و نوعدوستی به صورت ترکیبی در رفتار اخلاقی 2) تعیین نقش جهت گیری اجتماعی، خودکنترلی، معنویت و نوعدوستی قادرند به صورت جداگانه در رفتار اخلاقی 3) تعیین نقش جهت گیری اجتماعی و خودکنترلی با توجه به نقش میانجی تجربه معنوی و نوعدوستی در رفتار اخلاقی 4) تعیین رابطه ی تجربه ی معنوی و رفتار اخلاقی 5) تعیین رابطه ی نوع دوستی ورفتار اخلاقی 6) تعیین رابطه ی تجربه ی معنوی ونوع دوستی 7) تعیین رابطه ی جهت گیری اجتماعی و خودکنترلی 8) تعیین رابطه ی جهت گیری اجتماعی و رفتار اخلاقی 9) تعیین رابطه ی خودکنترلی و رفتار اخلاقی 10) تعیین رابطه ی خودکنترلی و نوع دوستی 11) تعیین رابطه ی جهت گیری اجتماعی و تجربه ی معنوی 12) تعیین رابطه ی جهت گیری اجتماعی و نوع دوستی 13) تعیین رابطه ی خودکنترلی و تجربه ی معنوی سئولات و فرضیات پژوهش: 1) آیا جهت گیری اجتماعی، خودکنترلی، معنویت و نوعدوستی قادرند به صورت ترکیبی رفتار اخلاقی را پیش بینی کنند؟ 2) آیا جهت گیری اجتماعی، خودکنترلی، معنویت و نوعدوستی قادرند به صورت جداگانه(تفکیکی) تغیرات رفتار اخلاقی را پیش بینی کنند؟ 3) آیا جهت گیری اجتماعی و خودکنترلی با توجه به نقش میانجی تجربه معنوی و نوعدوستی می توانند رفتار اخلاقی را پیش بینی کنند؟ 4) بین معنویت و رفتار اخلاقی رابطه مستقیم وجود دارد. 5) بین نوعدوستی و رفتار اخلاقی رابطه مستقیم وجود دارد. 6) بین جهت گیری اجتماعی و رفتار اخلاقی رابطه مستقیم وجود دارد. 7) بین خودکنترلی و رفتار اخلاقی رابطه مستقیم وجود دارد. 8) بین نوعدوستی و معنویت رابطه ی مستقیم وجود دارد. 9) بین جهت گیری اجتماعی و معنویت رابطه ی مستقیم وجود دارد. 10) بین خودکنترلی و معنویت رابطه ی مستقیم وجود دارد. 11) بین جهت گیری اجتماعی و نوعدوستی رابطه ی مستقیم وجود دارد. 12) بین خودکنترلی و نوعدوستی رابطه ی مستقیم وجود دارد. 13) بین خودکنترلی و جهت گیری اجتماعی رابطه ی مستقیم وجود دارد. متغیرهای پژوهش: الف ـ متغیر ملاک: رفتار اخلاقی ب ـ متغیرهای پیش بین: جهت گیری اجتماعی، خودکنترلی ج ـ متغیرهای میانجی: تجربه ی معنوی، نوعدوستی تعریف مفهومی متغیرها: الف) رفتار اخلاقی: فعل اخلاقی ناظر بر رفتارهایی است که فرد بر اساس ملاک های مطلق انسانی، فرا مکانی و فرازمانی در قبال خویشتن و دیگران انجام می دهد و ناظر بر نفع شخصی یا خواست دیگران نمی باشد(رست، 1986). ب) جهت گیری اجتماعی: به این معنی است که فرد به برقراری ارتباط با دیگران تمایل داشته باشد حقوق دیگران را رعایت کند و فاقد رفتارهای کناره گیرانه و شخصیت ضد اجتماعی باشد(واینر،1980). ج) خودکنترلی :خود مهارگری به عنوان توانایی پیروی از درخواست، تعدیل رفتار مطابق با موقعیت، به تأخیر انداختن ارضاء یک خواسته یا یک کار و به طور کلی رفتار در چارجوب قابل قبول اجتماعی، بدون مداخله و هدایت مسقیم فردی دیگر تعریف شده است. اساس خودمهارگری توانایی فرد درکنترل ارادی فرآیندهای درونی و برون دادهای رفتاری است بنابراین خودمهارگری، شامل کنترل تکانه، به تأخیرانداختن خشنودی، انجام رفتارهای جامعه پسند و موارد مشابه می باشد(هارتر ، 1982؛ نقل از، بزرگی، نوری، آگاه، 1389). د) تجربه ی معنوی: تلاشی در جهت پرورش وحساسیت یک فرد نسبت به ارتباط با خویشتن، ارتباط با دیگر انسان ها، ارتباط با خدا، یا کندوکاو در جهت آنچه برای انسانی شدن مورد نیاز است و جستجو برای رسیدن به انسانیت کامل تعریف شده است(هیلاس ، وود ، 2005). ه) نوع دوستی: نوعدوستی عملی است که به طور اختیاری و با هدف کمک رسانی و بدون انتظار پاداش انجام می گیرد(بیرهوف، 1383). تعریف عملیاتی متغیرها: الف) رفتار اخلاقی: نمره ای است که آزمودنی در پاسخ به پرسش نامه ی رفتار اخلاقی لوزیر به دست می- آورد. ب) جهت گیری اجتماعی: نمره ای است که آزمودنی در پاسخ به پرسشنامه جهت گیری بین فردی ارنست بی هاریسون به دست می آورد. ج) خودکنترلی: نمره ای است که هر فرد در مقیاس تجدید نظر شده خودنظارتی لیناکس و ولف (rsms) که در سال 2002 توسط کرامر و گرومان ساخته شد به دست می آورند. د) تجربه ی معنوی : نمره ای است که آزمودنی در پاسخ به پرسشنامه معنویت برگرفته از نظریه ملکیان(1385) به دست می آورد. ه) نوع دوستی: نمره ای است که آزمودنی ها در پرسشنامه ی نوع دوستی محقق ساخته به دست می آورد. نوع پژوهش با توجه به اهداف و سئولات مطرح شده، این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی – پیش بینی است که در آن تلاش خواهد شد، نقش تبیینی و پیش بینانه ی جهت گیری اجتماعی و خود کنترلی با توجه به نقش تعدیلی و میانجی گرانه تجربه ی معنوی ونوع دوستی معین شود. جامعه: در این پژوهش جامعه ی مورد مطالعه، جامعه ی دانشجویان دانشگاه تبریز می باشد.که بالغ بر 15000 نفر می باشند. نمونه: از جامعه ی مورد نظر، تعداد 407 نفر با توجه به راهنمای جدول مورگان به شیوه ی تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. در این راستا، از هر یک از دانشکده های موجود در دانشگاه، حداقل یک کلاس انتخاب و مورد بررسی قرارگرفت. روش نمونه گیری: برای انتخاب نمونه مورد مطالعه، از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. به این صورت که از کل دانشکده ها چند دانشکده در مرحله اول انتخاب شد و سپس از هر دانشکده یک کلاس انتخاب گردید. متغیرهای مورد مطالعه و ابزارهای جمع آوری اطلاعات: در این پژوهش، رفتار اخلاقی در نقش متغیر ملاک، جهت گیری اجتماعی و خودکنترلی در نقش متغیرهای پیش بین، و تجربه ی معنوی و نوعدوستی در نقش متغیرهای میانجی وارد عمل شده اند. بر این اساس، در مورد فعل اخلاقی و نوعدوستی از پرسشنامه محقق ساخته در این زمینه استفاده شد که بعد از اجرای پیش آزمون و بررسی پایای مورد اسفاده قرار گرفت. روش تجزیه وتحلیل داده ها: جهت تحلیل داده ها از روش های توصیفی و استنباطی استفاده شد. در این راستا، برآورد شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیرها و سپس ترسیم ماتریس همبستگی و نهایتاً با استفاده از روش رگرسیون سلسله مراتبی، نسبت به آزمودن و بررسی سئولات پژوهش اقدام شد. به طوری که در راستای تحلیل داده های مربوط به فرضیه های 1 تا 10 از آزمون معنی داری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. و در مورد سئوال پژوهشی اول از روش تحلیل رگرسیون چندگانه مدل همزمان استفاده گردید. در سئوال پژوهشی دوم، روش تحلیل رگرسیون چندگانه مدل گام به گام به کار گرفته شد. همچنین، در سئوال پژوهشی سوم از روش تحلیل رگرسیون و برآورد ضرایب بتای استاندارد در مدل همزمان استفاده شد و تمام فرضیه ها تایید شد